Opleiden voor inclusief onderwijs: behoeften en ervaringen van docenten en studenten op pabo’s

Hoe ziet opleiden voor inclusief onderwijs eruit op hbo-opleidingen Leraar Basisonderwijs (pabo)? Pabo’s proberen steeds meer aandacht te besteden aan inclusief onderwijs in hun curriculum, maar daarbij ervaren ze obstakels, blijkt uit nieuw KIS-onderzoek. Er is behoefte om meer aandacht te besteden aan discriminatie en racisme. Ook willen pabo’s de thematiek beter invoelbaar maken bij hun studenten, die vanuit hun eigen achtergrond vaak niet veel ervaring hebben met deze onderwerpen. Maar hoe pak je dat nu aan?

KIS publicatie
Intercultureel vakmanschap

In dit onderzoek kijken KIS-onderzoekers naar wat pabodocenten en -studenten nodig hebben, welke uitdagingen ze tegenkomen en wat er nodig is om deze uitdagingen aan te gaan. Het onderzoeksrapport is gebaseerd op interviews met pabodocenten en managers en op een vragenlijst onder (recent afgestudeerde) pabostudenten. In het rapport beschrijven we hoe docenten en studenten denken over wat er nodig is om inclusief onderwijs nog beter te integreren in het curriculum en in het beleid en management van de opleiding.

Rapport: Opleiden voor inclusief onderwijs

Publicatie details

Titel
Opleiden voor inclusief onderwijs: een onderzoek naar de behoeften en ervaringen van docenten en studenten op pabo’s
Auteur
Jolien Geerlings, Inti Soeterik en Serena Does
Uitgever
Kennisplatform Inclusief Samenleven
Jaar van uitgave
2023
Aantal pagina's
50

Wat is Inclusief onderwijs?

Er worden verschillende definities van inclusief onderwijs gehanteerd in de onderwijspraktijk. Zo wordt inclusief onderwijs ook wel gedefinieerd als onderwijs dat ruimte biedt aan leerlingen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, ontwikkelingsachterstanden, gedrags- en emotionele problemen of specifieke leermoeilijkheden. In dit rapport hanteren we de bredere definitie van inclusief onderwijs die ook steeds meer gebruikt wordt. We verstaan onder inclusief onderwijs, onderwijs waarin de kans geboden wordt aan alle leerlingen om zich optimaal te ontwikkelen naar eigen potentie, ongeacht persoonlijke kenmerken, zoals bijvoorbeeld naam, afkomst, huidskleur, religieuze overtuigingen, seksuele voorkeur en beperking. In inclusief onderwijs wordt daarom discriminatie en racisme voorkomen en wordt er ingegrepen als dit zich wel voordoet.

Waar willen docenten en studenten aan werken?

Zowel docenten als studenten zien veel kansen om het beleid en het curriculum van pabo’s meer inclusief te maken. Wat het curriculum betreft willen ze meer aandacht besteden aan discriminatie en racisme, en deze onderwerpen meer integreren in de reguliere voltijdopleidingen. Omdat veel studenten op de pabo zelf geen ervaring hebben met discriminatie, willen ze deze thema’s beter zichtbaar en invoelbaar maken voor studenten. Zo kunnen studenten beter begrijpen waarom inclusief onderwijs belangrijk is.

Op het gebied van beleid en management vinden docenten en managers het belangrijk om een diversere groep studenten en docenten aan te trekken. Dit kan helpen om meer verschillende ervaringen en perspectieven op te nemen in de lessen. Ze willen ook werken aan een open en lerende cultuur binnen de opleiding en docententeams, waarin collega’s de ruimte krijgen om te praten over inclusief onderwijs.

Hoe kunnen pabo’s hiermee verder?

Bij elk van deze wensen noemen docenten en studenten ook obstakels die het tot nu toe moeilijk maken om stappen te zetten voor de genoemde veranderingen. Ze noemen bijvoorbeeld de drukte in het onderwijs, dat het ongemakkelijk kan zijn om onderwerpen als discriminatie en racisme in het onderwijs te bespreken, en dat kennis versnipperd is. Voor elk van deze obstakels wordt in het rapport besproken wat er nodig is om hierin toch stappen te zetten.

Welke trainingen zijn passend voor pabodocenten?

Het rapport laat zien dat docenten ook graag samen met hun collega’s aan dit thema willen werken.  Ze willen in hun teams een cultuur creëren waarin ze open kunnen praten over inclusief onderwijs. Om aan deze wens tegemoet te komen, hebben we een overzicht gemaakt van organisaties die trainingen aanbieden op dit onderwerp. Het volgen van zo’n training kan een goede eerste stap zijn om samen met het team aan de slag te gaan met het thema.

Overzicht: Scholing voor docenten (in opleiding)

Publicatie details

Titel
Scholing voor docenten (in opleiding) op het terrein van antidiscriminatie
Auteur
Jolien Geerlings, Inti Soeterik en Serena Does
Uitgever
Kennisplatform Inclusief Samenleven
Jaar van uitgave
2023
Aantal pagina's
6

Meer informatie?Neem contact op met:

Jolien Geerlings

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 030-7892082
Afbeelding
Profielfoto Jolien vierkant

Inti Soeterik

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 06 554 02 765
Afbeelding